Bugün Amerika’da beyazlara karşı savaşan son Apaçi: Geronimo’nun ölüm yıl dönümü.
Gerenimo, Amerika’da beyazlara karşı mücadele veren kahraman ve son kızılderili olarak tarihe kazındı. Geronimo, kendi topraklarında sürgün ve katliamlara uğrayan Kızılderililerin intikamı oldu. Geronimo, halkını korumak için teslim olmasının ardından ABD hükümeti tarafından tutsak edildi. Ve yaşamının geri kalanını cezaevinde geçirerek 17 Şubat 1909 yılında yaşamını yitirdi.
Bedonkohe Apaçi yerlisi olan Gerenimo, Yeni Meksika bölgesinde doğuyor. Geronimo’nun gerçek adı Gokhlayeh (Esneyen Adam) olarak biliniyor. Meksikalılar ona Gerenimo, İspanyollar ise “Jerome” derlerdi İsmi bu nedenle, sonradan Geronimo olarak nam salacaktı.
Şef Mahko’nun torunu olan Geronimo aslında bir şef değildi; ama bir şamandı. Bu yönü diğer savaşçı ve liderlik özellikleri ile de birleşmiş, sonuçta ruhsal ve entelektüel bir lider olmasını sağladı.
Geronimo’nun savaş kariyeri bir Chiricahua (Apaçiler arasında en çok saygı duyulan apaçiler) ve aynı zamanda şefi olan kayınbiraderiyle de bağlantılı oluşuydu. Kızılderili lider Amerikan hükümetine karşı savaşan son liderlerden biriydi. Apaçiler arasında ise son savaşçıydı.
Geronimo, elinden geldiği kadar ‘beyaz adamlardan’ intikam almaya çalıştı. Gerenimo’ya bu nefreti yaşatan olay, 1858 yılında bir gün eve döndüğünde, eşi, annesi ve 3 çocuğunu İspanyollar tarafından öldürülmüş olarak görmüş olmasıydı.
Apaçi şeflerinin hepsi, onun görüşlerine ve gücüne saygu duydu.1870’te rezervasyon bölgesine (San Carlos) yerleştirilen Geronimo, buradan kaçmaya çalışacak; fakat tutuklanıp bölgeye geri gönderilecekti. Üç kez daha kaçmayı deneyen Geronimo, dördüncü kaçışında başarılı oldu ve yakalanamayınca, 500 izci ve 3000 Meksikalı asker onun peşine düştü. İzciler sonunda onu buldu ve rezervasyon bölgesine geri götürüldü. Ancak özgür ruhlu Geronimo bir yıl sonra 35 savaşçı, 109 kadın, çocuk ve gençle bu bölgeden de kaçmayı başardı. 1885’teki bu kaçışından 1894 yılına kadar Geronimo bulunamadı.
Bir keresinde 24 adamı ile 5000 süvariden kaçan Geronimo Dumanlı Dağlar’a sığınmış ve dağları didik, didik arayan süvariler ilginçtir ki Geronimo’nun izine bile rastlayamamıştı. Geronimo’yu yakalayamayan süvariler köylere saldırıp kadın ve çocukları öldürmeye başlamışlardı. Bunu duyan Geronimo sonunda dayanamadı ve halkına zarar gelmemesi için teslim oldu.
Geronimo, teslim olmasından sonra son günlerini Oklahoma’daki Fort Sill’e yerleştirildi. Ölümünden önce son günlerini Arizona’daki evine dönmek istemiş ancak izin verilmedi. 1909 yılında bir savaş mahkumu olarak Oklahoma’da öldü.
Kimilerine göre Geronimo işkence yapılarak öldürüldü. Öldükten sonra Geronimo rezervasyon bölgesinin arka tarafına gömüldü. Fakat ertesi gün Geronimo gömüldüğü yerde değildi. Apaçilere göre Geronimo kutsal topraklar olan dumanlı dağlardadır.
Kaynak: BirGün
