Amerika Birleşik Devletleri’nde, liseyi bitirmekte olan öğrenciler, 4 yıllık sosyal bilimler kolejleri (liberal arts colleges) ve/ve ya üniversitelere, lisans bölümlerine girebilmek için başvuru yaparlar. Diğerleri ise, neredeyse her lise diploması olan kişinin kabul edildiği “Community College”lara gitmeyi tercih ederler.* Bu okullara giden öğrenciler teknik lisans ve ya önlisans derecesi alabilir; ya da 4 yıllık bir okula transfer için başvurabilirler.
Öğrenciler, “Common Application” (Genel başvuru) olarak adlandırılan bir yöntemle bu bahsedilen tüm kurumlara başvuruda bulunabilirler. Öğrencilerin başvurabileceği kurumların ve ya bölümlerin ne çeşitliliği ne de toplam sayısı konusunda bir sınırlama bulunmaz; ancak her başvuru ayrı olarak düzenlenmeli ve yapılmalıdır. Başvuranların maddi durumlarına göre muafiyet oluşsa da her başvuru genellikle belirli bir miktar ile ücretlendirilmiştir.
ABD’de okullara başvuru yapmak tıpkı bir işe başvurmak gibidir. Öğrenciler kendi düzenledikleri başvurularını okullara iletirler ve okullar da kendi kriterlerine uygun olarak bu öğrencileri değerlendirirler. Bu değerlendirme sonucunda eğitim kurumları öğrencilere “okula kabul teklifi” (offer of admission) yaparlar. Bunun bir teklif şeklinde olamsının sebebi Amerika’da devlet okulları dahil olmak üzere tüm okulların harçlarının olması ve “okula kabul teklifi”nin öğrencinin başarısı ve maddi durumu göz önüne alınarak kişiye özel bir finansal destek sunuyor olmasıdır.
Eğitim kurumlarının büyük kısmı, bir öğrenciyi kabul ettiğinde, belirli bir programdan ziyade üniversitenin tamamı adına kabul eder; bu da öğrenciye sonradan dilediği bölümde devam etme şansı tanır. Yani ABD’de çoğunlukla bir bölüm için değil bir okul için başvuruda bulunulur. Fakat, mühendislik bölümleri, mimarlık gibi daha özel eğitim gerektiren programlarda hem öğrencinin bu belirli program için başvuruda bulunması gerekir; hem de okul kabulü bu programı belirterek gerçekleştirir.
Yukarıda okulların “genel başvuru” ile öğrenci aldığını söylemiştik; ancak görüldüğü gibi sistemde bir merkezilik yok. Yani genel bir başvuru sistemi yapılıp ülke genelinde geçerli bir kriterle öğrenciler okullara girmiyorlar. Peki genel başvuru ne anlama geliyor bu durumda?
“Common Application”, okulların büyük bit kısmının kullanmış olduğu, öğrencilerden sunmalarını beklediği kriterler bütünüdür ve başvuru formları da çoğunlukla tıpatıp aynıdır. Dolayısıyla, başvurular yöntemsel olarak aynı; ancak değerlendirme aşamasında okulların özerk davranacağı şekilde farklıdır. Bu kriterler nelerdir?
Kriterler arasında şunlar değerlendirmeye tabi tutulur:
- ACT ve ya SAT** skorları
- Müfredat dışı aktiviteler
- Lise ddiploma notu (GPA)
- Kişisel özellikler
- Üniversiteye kabul için yazılan bir kompozisyon (Admission essay)
Bunlara ek olarak, özellikle kalburüstü üniversiteler öğrenci kabul ederken şu kriterleri de göz önünde bulundurabilir:
- Atletik beceriler
- Öğrencinin başvurduğu okula olan ilgisi
- Daha önce aynı okulda eğitim almış aile fertlerinin bulunması
- Irk
- Tüm masrafları karşılayabilecek maddi gücün bulunması
- Okula para bağışlayabilme imkanının bulunması
- Kültürel çeşitlilik
- Gerçekleştirilecek mülakat neticesinde öğrencinin karakteri hakkında daha derinlemesine bilgi sahibi olmak
Görüldüğü üzere okulların her bir öğrenciyi tercih ederken kullandığı kriterler farklıdır. Bunlara ek olarak, okullara başvuran kişilerin sayısı da göz önüne alındığında, kimi okullarda başvuru kabul oranı %100 iken, kimilerinde bu oran %10’lara kadar gerilemektedir.
*Community College: ABD’de çeşitli bölgelere kurulmuş olan ve çoğunlukla 4 yıllık üniversite öncesi gidilen, 2 yıllık yüksek öğretim veren uygun ücretli okullardır.
**ACT – SAT: ABD’de ünversiteye giriş aşamasında lise son sınıf öğrencilerinin (ve ya 3. sınıf) girdikleri ölçme ve değerlendirme sınavıdır. Ancak bir çok ülkedekinin aksine bu sınav tek başına belirleyici değildir.
Bu yazı amerikadabugun.com ekibi tarafından hazırlanmıştır. Direk alıntılarda kaynak belirtmeniz gerekir.
