Seyahat etmenin ve istediğiniz yerde yaşamanın artık çok daha kolay olduğu dünyada, başka ülkelerde üniversite okumak da çok daha erişilebilir bir hale geldi. Bu ülkelerin başındaysa hiç şüphesiz Amerika Birleşik Devletleri geliyor.
Bir çok ailenin, henüz çocukları olmadan bile akıllarında evlatlarının geleceği ile ilgili sorular-sorunlar var. Söz konusu gelecek kaygısı olduğunda, eğitim hayatı elbette bu konuda düşünülmesi gereken en önemli nokta. Bu sebeple, artık hem dünyayı çok daha iyi tanıyan ve deyim yerindeyse ‘gözü açık’ olan gençler hem de onların geleceğini düşünen aileleri, bu çocukların henüz üniversite aşamasında Amerika’da eğitim almasına sıcak bakıyor. Ancak bu elbette kendi ülkenizde bir üniversiteye girmek gibi neredeyse doğuştan bildiğiniz bir süreç değil ve doğru adımları atmak çok önemli.
ABD’deki Üniversiteler Yabancı Öğrenci Kabul Ediyorlar Mı?
Dünyanın bir çok yerindeki okullarla ve daha geniş anlamda devletlerin bakış açısıyla karşılaştırıldığında, Amerikan üniversiteleri kültürel çeşitliliğe çok önem veriyor. Zaten bu anlamda oldukça renkli bir yapıya sahip olan ABD’de, dolayısıyla üniversiteler de bu konuda çok açık fikirliler ve her yıl dünyanın her yerinden çok sayıda öğrenciyi bünyelerine katıyorlar.
Ancak bu elbette üniversitelerin ve hatta fakülteler ve bölümlerin inisiyatifinde bulunan bir durum. Yani her üniversite ve bölümü aynı sayıda uluslararası öğrenciyi kabul etmeyebilir; ya da değerlendirme aşamasında Amerikan vatandaşlarına öncelik tanıyabilir. Yine de belirtmek gerek ki, Amerika’da üniversite okumayı düşünüyorsanız vatandaşlığınızın çok fark etmeyeceğini, asıl önemli olanın her gerekliliği en düzgün şekilde yerine getirerek iyi bir başvuru yapmanız gerektiğini bilmelisiniz.
Amerika’da Hangi Üniversitelere Başvuracağıma Nasıl Karar Vermeliyim?
Öncelikle şunu bilmelisiniz ki, ABD’de üniversiteye giriş sistemi ülkemizde olduğundan çok farklı. Merkezi bir yerleştirme sistemi yok. Öğrencilerin istedikleri okullara, kimi zaman o okulda okuma hakkı kazanmak, kimi zamansa yalnızca belirli bir bölümde okumak için ayrı ayrı başvuru yapmaları gerekir. Bu da her seferinde ayrı bir başvuru hazırlanmasını gerektirir. Dolayısıyla, doğru ve ulaşılabilir hedefler belirlemek hem para hem de zaman kazandıracaktır. Tercihen 3-5 arası eğitim kurumuna başvuruda bulunmak en mantıklı yoldur; ancak bu kurumlar seçilirken gerçekçi olunmalıdır.
Doğru okulu ve bölümü belirlemekse çok da kolay bir iş değil; zira Amerika’daki yüksek eğitim kurumlarının sayısı çok fazla. (2015 itibariyle 3,026’sı 4 yıllık, 1,700’ü 2 yıllık olmak üzere toplam 4,726 yüksek öğretim kurumu bulunuyor.) Bu yüzden işe öncelikle Amerika’nın neresinde okumak istediğinizle başlamak iyi olacaktır. Bu konuda da maddi anlamda ülkenin hangi bölümünün bütçenize daha uygun olduğunu bilmek işinize yarayabilir. Daha detaylı bilgi almak için bu yazımıza göz atabilirsiniz.
Bunun dışında hangi bölüm için hangi okulların daha ön plana çıktığını öğrenmek çok önemlidir. Dünyanın her yerinde olduğu gibi Amerika’da da üniversiteler bazı bölümler ve ya fakülteler konusunda uzmanlaşmışlardır; ya da ülkede ekonomik kaynakların dağılımına göre bunlarla ilişkili bölümlerin daha iyi oldukları üniversiteler de ülke içerisinde yayılmıştır. Örneğin finansın merkezi olan New York’ta bu konuyla ilişkili bölümlerin olduğu çok sayıda okul olması ve bu okulların bu alanda ön plana çıkmaları gibi.
Bu konuda sözü daha fazla uzatmadan, size kriterlerinize uygun olarak arama yapabileceğiniz bir site önerelim. Akreditasyonu ve tanınmışlığı açısından Türkiye’deki YÖK’e denk gelebilecek; ancak devlete bağlı olmayan bir kuruluş olan College Board‘a ait web-sitesinde yer alan “üniversite arama” sayfasında, kendi kriterlerinizi belirleyerek doğru üniversiteyi bulabilirsiniz. Siteye ulaşmak için tıklayınız.
ABD’deki Üniversiteler Yabancı Öğrencilerden Başvuru Aşamasında Hangi Belgeleri Talep Ediyorlar? Kriterler Neler?
Her üniversitenin; hatta kimi zaman okullara ait bazı bölümlerin başvuru sırasında talep ettikleri ve başarı/uyum sağlanılması gereken kriterler farklıdır. Bu yüzden ilginizi çeken okulların sitelerine ayrı ayrı bakmanız ve gereklilikleri tam anlamıyla öğrenmeniz çok önemlidir.
Ancak elbette hemen her okulun talep ettiği genel kriterler vardır. Bunlar şöyle sıralanabilir:
- İngilizce Yeterliliği: Eğitim süresi boyunca dersler -bölümden bölüme değişiklik gösterse de- İngilizce olarak işlenecektir. Bu durumda öğrencilerin de eğitimlerini sorunsuz bir şekilde tamamlayabilmeleri için İngilizce’de yetkinliğe ulaşmış olmaları gerekir. Çoğu üniversite bu yeterliliğin uluslararası geçerliliği olan TOEFL ya da IELTS gibi sınavların sonuçlarıyla kanıtlanmasını ister. Ancak hangi sonucun yeterli olacağı her üniversite için farklılık gösterir. Eğer üniversite öncesi eğitiminizi İngilizce eğitim veren bir kurumda aldıysanız o halde bazı üniversiteler sizden bu yeterliliğin kanıtlanmasını istemeyebilir. Yine de Amerika, İngiltere gibi anadili İngilizce olan ülkelerde yetişmediğiniz sürece bu üniversitelerin sayısı çok azdır.
- ABD’de Geçerli Başvuru Sınavları: Her ne kadar bir merkezi yerleştirme sistemi olmasa da, hem üniversitelerin işini kolaylaştırmak hem de öğrencilerin daha önce aldıkları eğitimin Amerikan eğitim sistemine ne kadar uyduğunu ve öğrencilerin bu sistemde ne kadar başarılı olduklarını ölçmek adına girmeleri gereken sınavlar vardır. Ülkemizdeki ÖSS’ye (ve ya son isimleriyle YGS ve LYS) benzetilebilecek olan bu sınavlara SAT ve ACT isimleri verilmiştir. Bunlardan daha geçerli olan SAT sınavı hakkında daha detaylı bilgi için ve sınava dair tüm sorularınız için bu yazımızı okuyabilirsiniz.
- Genel Başvuru: Birden çok üniversiteye başvurmayı düşünen kişiler için bir kolaylık olması için “Common Application” isimli bir sistem kurulmuş ve 450 adet önde gelen yüksek öğretim kurumu bu programa akredite olmuştur. Bu şu anlama gelir, genel başvuru sistemi üzerinden dolduracağınız bilgiler sayesinde, bir çok üniversiteye tek seferde hazırladığınız bir başvuru formu ile başvurunuzu yapabilirsiniz. Ancak her üniversitenin başvuru kriterlerinin farklı olduğunu unutmayınız ve eksiksiz bir başvuru için dikkatli davranınız. Genel başvuru sistemine kayıt yaptırmak için tıklayınız.
- Niyet Mektubu: Yine bir çok üniversitenin çok önem verdiği bir diğer başvuru kriteri de hazırlanacak niyet mektuplarıdır. (Motivation Letter) Niyet mektupları genel itibariyle o okula ve ya bölüme neden başvurduğunuzu, bu eğitim ile ilgili hedeflerinizi ve sizin o kuruma neler katabileceğinizi anlattığınız ortalama bir sayfalık yazılardır. Oldukça kişisel olan bu mektupların belirli bir yapısı yoktur; yine de internetten çok sayıda örnek bularak iyi bir niyet mektubunun nasıl yazılacağına dair ipuçları alabilirsiniz.
- Referans Mektupları: Her üniversitede olmasa da, özellikle seçici davranan kalburüstü üniversiteler sizden eğitim hayatınızda önemli yeri olan ve derslerinde başarılı olduğunuz öğretmenleriniz tarafından yazılmış referans mektupları vermenizi isterler. Eğer başvurmayı düşündüğünüz üniversitenin böyle bir kriteri varsa, kendi okulunuzda bulunan rehberlik öğretmenlerinden bu konuda yardım alabilirsiniz.
- Not Cetveli (Transkript): Bu hemen her üniversite tarafından talep edilen bir kriterdir. Başvuru yaptığınız okullar daha önceki eğitim hayatınıza dair ipuçları almak amacıyla bu eğitim dönemlerine ait not cetvellerinizi görmek isteyeceklerdir. Ülkemizdeki belgeler yanızca Türkçe olarak verildiği için, belgeleri onaylı çeviri ile sunmanız gerekebileceğini unutmayınız.
- Müfredat dışı Aktiviteler: Özellikle son yıllarda Amerikan yüksek öğretim kurumları öğrenci seçerken sosyal hayatlarındaki başarılarını da bir kriter olarak değerlendirmeye başlamışlardır. Bu sebeple müfredat dışı aktivitelerin ve başarıların da başvuruya eklenmesi başvurunun seyri açısından artı bir puan getirecektir.
Başarılı Bir Başvuru için İpuçları
Amerika’da üniversite okumak doğru adımları atarsanız hem çok kolaydır hem de çok cuzi miktarlara mal olabilir. Bunun için dikkat etmeniz gereken bir kaç kritik nokta şunlar:
- Üniversiteyi Amerika’da okumayı düşünüyorsanız, en az 2 yıl öncesinden doğru okulu bulmak için araştırmalara başlayın ve başvuru dönemleri gelmeden önce seçeneklerinizi 3-5 okul arasında sınırlayın.
- Amerika’da üniversiteler genellikle öğrencileri genel olarak kendi bünyelerine kabul ederler; yani önceden belirlenmiş bir bölüme değil. Örneğin bir öğrenci makine mühendisliği için başvuru yapmak istiyorsa dahi, üniversite onu tüm mühendislik fakültesi adına kabul edecektir. Çoğu okulda fakültelerdeki ilk yıl dersleri ortak olduğu için öğrenci ikinci sınıfa geçerken bölümünü belirleyebilir. Dolayısıyla bölümden çok fakülte seçimine odaklanın.
- Başvuracağınız okulların uluslararası öğrenci ofisleri ile en kısa zamanda iletişime geçip kendinizi tanıtın ve başvuru gereklilikleri konusunda bilgi edinin. Bu kriterler başvuru yapacağınız ülkeye göre değişiklik gösterebilir. Ancak buradaki asıl amaç okulla ve uluslararası öğrenci ofisiyle iyi iletişim kurmaktır; zira başvurunuzu değerlendirecek olan kişiler sizin orada okumayı ne kadar istediğinize dikkat ederler.
- Başvurunu için gerekli tüm belgeleri başvuru sürecinden bir kaç ay önce tamamlayın -ki aksi bir durumda düzeltmek için vaktiniz olsun. Unutmayın, talep edilen sınavların hepsi yılda bir kaç defa yapılmaktadır ve giriş sınırı yoktur; dolayısıyla siz buna vakit ayırdığınız sürece telafi etme şansınız vardır.
- Son olarak, seçeneklerinizi sürekli araştırın ve okullarla iletişime geçip çok soru sormaktan çekinmeyin. Unutmayın ki çok fazla seçeneğiniz var!
Başvuru Süreci için Nasıl Bir Takvim Takip Etmeliyim?
En iyi sonucu alabilmek için, gitmek isteyebileceğiniz ve size uygun üniversiteleri aramaya 2 yıl önceden başlamanız önerilir. Bunun sebebi çok basit. Amerika’daki üniversiteler, bir eğitim-öğretim yılı için başvurularını, bir önceki yılın Ekim ayından itibaren açmaya başlarlar. Süreç yaz aylarına kadar elbette devam etmektedir; ancak erken başvuru her zaman avantajdır ve yabancı uyruklu olduğunuz da düşünüldüğünde başvurularınızın olumlu sonuçlanması için önemlidir.
Okulları belirledikten sonra zaman kaybetmeden hangi testlere girmeniz gerektiğini öğrenin. Muhtemelen girmeniz gerekecek olan TOEFL ve ya IELTS ile SAT için kendinize bir çalışma süresi ayırmış olun ve başvurunuzdan önceki yılın bahar aylarında bu sınavlara girin. Unutmayın ki bu sınavların belirli metodları vardır ve iyi hazırlanılmadan girildiğinde iyi derecede İngilizce biliyor olsanız ve akademik başarınız yüksek olsa bile iyi sonuçlar elde edemeyebilirsiniz. Aynı zamanda başvuru ücretleri de yüksek olan bu sınavlardan mümkün olduğunca az denemede iyi sonuçlar almak madden de önem arz eder.
Başvurunuz için temel belgeler olan bu sınavlarda alınan başarılı sonuçları cebinize koyduktan sonra, öğretmenlerinizden referans mektuplarını isteyin ve her okul için ayrı ayrı niyet mektuplarınızı yazın. Ekim ayından önce tüm işlemleriniz bittiği takdirde, eğer gerçekçi tercihler de yaptıysanız bir okula girmeniz hiç zor olmayacaktır.
Üniversitelerden kabul alıp hangisine gideceğinize de nihai kararı verdikten sonra, artık Amerika’da bir yaşam kurmak için gerekli adımları atmanızın zamanı gelecek. Öncelikle üniversitedeki uluslararası öğrenci ofisi ile de görüşerek konaklayacağınız yeri belirlemeniz gerek. Unutmayın, bu adımı tamamlamadan vize başvurusuna giderseniz başvurunuzun onaylanmaması ihtimali yüksektir. Diğer bir deyişle, artık tüm ayarlamalar yapıldıktan sonra vize başvurusunda bulunun. Artık Amerika’da okumaya hazırsınız!
Bu yazı amerikadabugun.com ekibi tarafından hazırlanmıştır. Direk alıntılarda kaynak belirtmeniz gerekir.
